Kon Tum là tỉnh miền núi cao, biên giới, nằm ở phía Bắc Tây Nguyên; có vị trí tọa lạc tại khu vực ngã 3 Đông Dương, trong vùng lõi tam giác phát triển Việt Nam - Lào - Campuchia; giáp vùng kinh tế trọng điểm miền trung; kết nối trực tiếp với hành lang kinh tế Đông - Tây (Myanma - Thái lan - Lào - Campuchia - Việt Nam); là điểm khởi đầu của trục phát triển kinh tế Bờ Y - Pleiku - Quy Nhơn. Kon Tum cách thành phố Đà Nẵng khoảng 300km, cách các Khu kinh tế Chu Lai, Dung Quất, Nhơn Hội từ 110 - 160km; được coi là điểm nối quan trọng giữa vùng tam giác phát triển Việt Nam - Lào - Campuchia với vùng kinh tế trọng điểm miền Trung; có vị trí chiến lược hết sức quan trọng về mặt quốc phòng, an ninh và là khu vực bảo vệ môi trường sinh thái quan trọng của cả nước. Với vị trí như vậy, tỉnh Kon Tum có nhiều điều kiện và tiềm năng, đồng thời cũng có không ít những thách thức trong chiến lược phát triển của Tỉnh.

Trong những năm qua, được sự quan tâm của Chính phủ, các Bộ, ngành Trung ương, tỉnh Kon Tum đã và đang triển khai đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng giao thông, cơ sở vật chất được cải thiện, là động lực thúc đẩy giao lưu thương mại, dịch vụ,… Cơ sở hạ tầng giao thông được xây dựng, nâng cấp, mở rộng ngày càng hiện đại, các tuyến quốc lộ đi qua địa bàn Tỉnh và tuyến Tỉnh lộ được nâng cấp đã phá thế ngõ cụt về giao thông trong những năm trước đây, tạo điều kiện cho tỉnh Kon Tum giao lưu thuận lợi với các Tỉnh, các khu vực trong nước và với các tỉnh Nam Lào, Đông Bắc Campuchia, Đông Bắc Thái Lan. Tuy nhiên, thực tế do địa hình nhiều khu vực bị chia cắt mạnh do núi cao và sông suối vì vậy giao thông đi lại vẫn còn gặp nhiều khó khăn; hệ thống giao thông đường bộ vẫn chưa thực sự đáp ứng được nhu cầu di chuyển của người dân trong khu vực.

Về quốc phòng an ninh, do nằm tại khu vực ngã 3 Đông Dương, Kon Tum có vị trí chiến lược hết sức quan trọng về quốc phòng, an ninh và bảo vệ chủ quyền biên giới quốc gia. Tuy nhiên, hiện nay hạ tầng giao thông kết nối đến địa phương chủ yếu bằng đường bộ, nên rất khó khăn trong phát triển kinh tế - xã hội kết hợp với bảo đảm quốc phòng an ninh.
Đứng trước tình hình đó, tỉnh Kon Tum nhận thấy cần phải có một Cảng hàng không để đáp ứng nhu cầu đi lại, vận chuyển hàng hóa; hỗ trợ công tác quốc phòng an ninh tại địa phương. Đây sẽ là dự án động lực quan trọng, có vai trò rất lớn trong việc thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh; kết nối tỉnh Kon Tum và các tỉnh trong khu vực với các trung tâm, các vùng kinh tế trọng điểm của cả nước cũng như các nước trong khu vực và trên thế giới; góp phần đảm bảo quốc phòng an ninh trong công tác tuần tra, kiểm soát các vùng biên giới; phục vụ công tác cứu hộ, cứu nạn; đồng thời là dự án động lực quan trọng của tỉnh Kon Tum cần đầu tư trong giai đoạn 2021 - 2025. Đây là một nội dung quan trọng đã được tỉnh Kon Tum đưa vào ý tưởng khung Quy hoạch tỉnh thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 và sẽ trình Thủ tướng Chính phủ trong thời gian tới.

Vị trí thị trấn Măng Đen trong khu vực

Theo ý tưởng khung Quy hoạch tỉnh thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050, tỉnh Kon Tum dự kiến sẽ tập trung đầu tư phát triển du lịch tại Khu du lịch Măng Đen; Thủ tướng Chính phủ cũng đã chấp thuận chủ trương lập Quy hoạch chung xây dựng Khu du lịch Măng Đen, huyện Kon Plông tại Công văn số 628/TTg-CN ngày 21 tháng 7 năm 2022. Đây là khu vực có khí hậu ôn hòa, cảnh quan thiên nhiên đẹp; nếu được đầu tư bài bản sẽ trở thành một khu du lịch mang tầm cỡ quốc tế và cần có một sân bay để thúc đẩy phát triển du lịch, đáp ứng nhu cầu đi lại của du khách, đưa du lịch Măng Đen trở thành điểm đến của du khách trong nước và quốc tế. Qua nghiên cứu sơ bộ của đơn vị tư vấn, thị trấn Măng Đen có một số vị trí thuận lợi để xây dựng sân bay: giao thông kết nối thuận lợi, gần quốc lộ 24; tốc độ gió nhỏ; khối lượng san bạt tĩnh không nhỏ; có mặt bằng bằng phẳng với khối lượng đào đắp không nhiều thuận tiện cho việc bố trí đường cất hạ cánh.

Khoảng cách giữa Măng Đen và các sân bay liền kè

Tỉnh Kon Tum đề nghị bổ sung quy hoạch Cảng hàng không Măng Đen vào Quy hoạch tổng thể phát triển hệ thống cảng hàng không, sân bay toàn quốc thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050. Theo đánh giá của đơn vị tư vấn lập quy hoạch quốc gia, vị trí tại thị trấn Măng Đen do tỉnh đề xuất là khả thi về bố trí trên mặt đất; khả thi về thiết kế tổ chức vùng trời và phương thức bay, cần nghiên cứu giải quyết xung đột với hoạt động bay của CHK Pleiku. Kết nối giao thông đến các trung tâm của tỉnh và khu vực lân cận tương đối xa và khá khó khăn do Quốc lộ 24 là đường cấp IV miền núi, quy mô nhỏ, do đó cần nghiên cứu thêm phương án kết nối sân bay tại Măng Đen với các trung tâm của tỉnh, khu vực.

Kết quả đánh giá sơ bộ vị trí sân bay

Trên cơ sở nghiên cứu, Kon Tum là một tỉnh có tiềm năng về thị trường vận tải hàng không, Bộ Giao thông vận tải đã trình tham mưu Thủ Tướng Chính phủ phê duyệt sân bay Kon Tum tại thị trấn Măng Đen, huyện Kon Plông vào danh sách Cảng Hàng không, sân bay tiềm năng tại Quyết định số 648/QĐ-TTg ngày 07/6/2023 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt Quy hoạch tổng thể phát triển hệ thống cảng hàng không, sân bay toàn quốc thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050.

Thủ tướng Chính phủ giao, Ủy ban nhân dân tỉnh tổ chức lập đề án quy hoạch cảng hàng không, trong đó đánh giá kỹ lưỡng nhu cầu, điều kiện, khả năng hình thành cảng hàng không cũng như các tác động liên quan, huy động tối đa nguồn vốn ngoài ngân sách để đầu tư theo phương thức PPP, gửi Bộ Giao thông vận tải xem xét, báo cáo Thủ tướng Chính phủ quyết định việc bổ sung quy hoạch và triển khai đầu tư xây dựng khi đủ điều kiện.

Phòng KH-TC (HVP)